Hele familie speelt rol bij successen Maikel van der Vleuten

Springruiter Maikel van der Vleuten (34) verraste twee jaar geleden met olympisch brons in Tokio. Een medaille die de hele familie Van der Vleuten toekomt. Want elk gezinslid heeft een eigen rol in het proces dat moet leiden tot successen.

Maikel van der Vleuten kreeg de paardensport met de paplepel ingegeven. Zijn vader, Eric van der Vleuten, had al op 22-jarige leeftijd zijn eigen professionele springstal. In het Brabantse Mierlo groeide Maikel op tussen de paarden. “Mijn vader is nu 59 en heeft al die jaren professioneel in de topsport gezeten”, vertelt hij. “Dus ik had alle mogelijkheden en faciliteiten aan huis. Op jonge leeftijd ging ik al pony rijden.”

Achter de schermen
Als aankomend talent had Maikel een perfect voorbeeld aan zijn vader. Want Eric was een gerenommeerd springruiter, die aan meerdere Europese- en wereldkampioenschappen heeft meegedaan. Daardoor kwam er veel terecht op de schouders van Maikels moeder, Mariël van der Vleuten. “Zij heeft mij in mijn jonge jaren overal naartoe gereden. Naar de trainingen, de concoursen. Week in week uit. Mijn vader zat toen in de bloei van zijn carrière. Hij was vaak van woensdag tot zondag weg. Mijn moeder was altijd achter de schermen bezig om ervoor te zorgen dat wij ons zo goed mogelijk op de sport konden focussen.”

Vader Eric rijdt nog steeds af en toe wedstrijden, maar steekt tegenwoordig ook veel tijd in het begeleiden van ruiters. Maikels broer Eric junior houdt zich eveneens fulltime met paarden bezig. “Hij is ook springruiter, maar niet op het hoogste niveau. Hij legt de focus op het opleiden van de jonge paarden, dus vanaf een jaar of vier, omdat mijn vader en ik veel onderweg zijn naar de grote concoursen. Als de paarden een jaar of zeven zijn beoordelen we of de ze mogelijkheden hebben om door te groeien tot een toppaard. Als dat zo is gaan ze door naar mij.”

Zo heeft iedereen binnen de familie Van der Vleuten een eigen rol. “We proberen elkaar aan te vullen waar nodig om uiteindelijk in de topsport zo goed mogelijk mee te kunnen doen.”

Gaat het bij jullie thuis alleen over paarden? Maikel moet lachen als hem deze vraag wordt gesteld. “Er gaat heel veel tijd in zitten. Je moet er heel veel over nadenken. Ik heb nu tien paarden, waarvan er één op topniveau zit en een paar die er tegenaan zitten. Je moet wedstrijden plannen, het management van de stal plannen, personeel. Vaak gaat het daarover. Het staat wel allemaal in het teken van de paardensport. Daarom is het ook mooi dat je in de top kunt meedraaien. Daar doe je het uiteindelijk allemaal voor.”

Een goed presterend paard
Volgens Maikel is het voor een topruiter een groot voordeel om je paarden zelf op te leiden. Als je het goed doet, ben je verzekerd van een nieuw paard als je toppaard te oud wordt. En afgezien daarvan is het een kostbare aangelegenheid om een geschikt rijdier aan te schaffen. “Als je een goed presterend paard op topniveau wil kopen, dat is voor een normaal mens niet te doen. Het is ook geen garantie voor een prestatie. Het is de band die je hebt met een paard.”

“Ruiter en paard moeten elkaar aanvoelen. Je weet de sterke en zwakke punten van je paard. Als je ze zelf hebt opgeleid, dan weet je welke punten je moet aanvullen als ruiter en dan ben je veel meer één. Ik denk dat als er gepresteerd moet worden in de topsport, dat je dan meer aan elkaar hebt. Daarom proberen we het hele proces zelf te doen.”

Uitzondering is het fokken van de paarden. “Dat doen we niet overdreven veel. We kopen ze het liefst aan als vier- of vijfjarigen. Dan heb je het meeste informatie over een paard. Als veulentje weet je alleen de hoe de lijn is, dat wil zeggen hoe het dier gefokt is. Maar je weet nog niet hoe hij loopt, hoe hij springt, wat zijn gezondheid is. Op vierjarige leeftijd kun je veel meer zeggen over de talenten van een paard.”

Topjaren
Met twee topruiters in één gezin zou er misschien een beetje rivaliteit kunnen ontstaan. Maar het tegendeel is waar. Maikel: “Mijn vader heeft een aantal succesvolle jaren gekend. Maar toen ik bij de senioren kwam, voelde ik wel dat bij hem vooropstond dat ik me kon ontwikkelen. Als we een goed paard binnenkregen, dan gunde hij het mij meer dan zichzelf. Dan voel je dat hij denkt: ‘Ik heb succesvolle jaren gehad. Nu is het Maikel zijn beurt.’ Dat heb ik altijd enorm gewaardeerd. Hij rijdt nog steeds op hoog niveau, maar voor hem is het nu het belangrijkste dat ik gas kan geven.”

“Maar ik sta met beide benen op de grond. Ik vind het mooi dat ik al heel wat jaren succesvol kan meedraaien aan de top. Maar ik weet hoe snel het omgekeerd kan zijn in onze sport, omdat je afhankelijk bent van de mensen om je heen, van de paarden en het materiaal.”

In 2011 maakten zowel Maikel als Eric deel uit van de Nederlandse equipe op het Europees kampioenschap in Madrid. Nederland werd in de Spaanse hoofdstad vierde in de teamwedstrijd. Ook hebben ze samen een keer een landenwedstrijd gewonnen, in het Zwitserse Sankt Gallen. ”Dat zijn mooie momenten”, blikt Maikel terug. “Dat komt niet vaak voor in onze sport. Ik vind het nog steeds mooi dat we samen grote wedstrijden kunnen doen. Hij is toch de persoon bij wie ik het vak heb geleerd.”

Bronzen medaille
Nog altijd profiteert Maikel van Erics aanwezigheid bij wedstrijden. “Ik heb inmiddels ook de nodige ervaring, maar het is toch prettig als je iemand naast je hebt die het vanaf de grond bekijkt. Hij is degene die mij het beste kent en die ook mijn paard het beste kent. Hij weet hoe ik bepaalde afstanden tussen twee hindernissen het beste kan rijden. Hij geeft me kleine tips die op een belangrijk moment het verschil kunnen maken.”

Zoals vorige zomer tijdens de Olympische Spelen in Tokio. Maikel veroverde de bronzen medaille. Hij had daarbij veel aan zijn vader. “We moesten een barrage rijden voor de medailles. Mijn vader had de eerste vijf ruiters gezien en kon precies zeggen waar ik op moest letten, waar een mogelijkheid was om tijd te winnen. Want het kan op dat niveau net om een tiende van een seconde gaan.”

De medaille in Tokio was er een van de hele familie. “Dat was prachtig”, vertelt Maikel. “We hadden niet verwacht dat we bij de eerste drie zouden rijden, gezien de weinig ervaring die mijn paard had op kampioenschappen, het was pas de tweede keer dat hij vloog, het klimaat was anders dan in Europa. Het was boven verwachting.”

“Of we die medaille daarna gevierd hebben met zijn allen? In Tokio was dat niet makkelijk. We hadden daar eerst de individuele finale en daarna de landenwedstrijd. Daar zat één dag tussen. Dus na de individuele finale kwam niet alles los. Je kunt er een dag van genieten en dan moet je weer die focus hebben. Maar dan kom je thuis in Nederland en merk je hoeveel mensen hebben meegeleefd en het op televisie hebben gezien. Ja, dat is dan wel heel mooi.”