BMX'er Twan van Gendt laat zich niet gek maken door blessureleed

Het is alsof de duvel ermee speelt: als de Olympische Spelen eraan komen, raakt BMX’er Twan van Gendt geblesseerd. Maar juist dan toont hij zijn mentale kracht. “Als iedereen zegt dat iets niet kan, ga ik daar tegenin om te laten zien dat het wel kan.” Begin deze maand sloeg het noodlot opnieuw toe.

Twan van Gendt was in het eerste weekend van mei voor EK-ronden in Italië. De 28-jarige Brabander kwam ongelukkig ten val, waarbij hij zijn schouder ontwrichtte en hij de wereldbeker in Verona aan zich voorbij moest laten gaan. “De baan is daar redelijk lastig”, vertelt Twan. “Je moet je goed oplijnen om door de bochten te kunnen sturen. Ik kwam in het gedrang te zitten en tikte een collega-fietser aan. Daardoor vielen kwamen we z'n tweeën tegen. Het was een klein race-ongeluk met een tragische afloop. Normaal hou je er een paar schaafwonden aan over, maar nu was mijn schouder uit de kom. "

Uiteindelijk bleef de malheur beperkt tot wat schade aan het kapsel en de schouderkop. Het kraakbeen rond de schouderkom bleef intact. “Dat was mijn geluk”, weet Twan. “Als ik een volleyballer was, dan had ik een groot probleem gehad. Maar omdat ik op een BMX-fiets niks met mijn handen boven mijn hoofd doe, verwacht ik dat dit me niet veel in de weg gaat zitten.”

Minimale schade

“Voor een schouder die uit de kom is geweest, heb ik minimale schade gehad. Als ik geopereerd had moeten worden, dan waren de Spelen niet haalbaar. Ik moet nog wel een plek toegewezen krijgen natuurlijk, maar nu hoop ik eind mei weer het alleen op de fiets te kunnen doen. En dan heb ik nog geen zes weken tot de Spelen. Dat is voor mij genoeg om zo fit als een hoentje aan de start te verschijnen. Dus dat is wel een keer fijn, dat het ook een keertje meezit. ”

Want het is alsof de duvel ermee speelt: als de Olympische Spelen eraan komen, raakt Twan van Gendt geblesseerd. In 2012 brak hij tien weken voor de olympische wedstrijd in Londen zijn schouder, nadat hij tijdens een wedstrijd ten val was gekomen. Drie maanden voor Rio 2016 hield hij enkele gebroken ribben, een gebroken sleutelbeen, een klaplong en een hersenschudding over aan een crash tijdens een wereldbekerwedstrijd.

Maar beide keren stond hij 'gewoon' aan de start van de olympische race. "Ik denk niet dat het een fysieke kwestie is, maar iets mentaals", zegt Twan. “Nee, ik heb op de Spelen niet met pijn in mijn lijf gereden. Maar ik heb wel pijn geleden op weg er naartoe, om het te halen. Trainingen die je heel vroeg moet oppakken, terwijl je nog vrij weinig kan. Continu op de grens revalideren. Dat eist mentaal wat van je. "

Zijn “intrinsieke motivatie” helpt hem om zijn grenzen op te zoeken. “Dat is mijn valkuil, maar ook mijn kracht. Als iedereen zegt dat iets niet kan, ga ik daar tegenin om te laten zien dat het wel kan. Dus als mensen zeggen: 'Met deze blessure wordt het lastig', dan begin ik te glunderen en zeg ik: 'Dat zullen we wel zien of het lastig wordt'. "

Wereldtitel

In 2018 brak Twan zijn enkel tijdens een training voor het WK. Tijdens zijn revalidatie besloot hij bovendien van team te veranderen en verruilde hij de nationale selectie op Papendal voor Team Oegema TVE. “Het was puur sporttechnisch”, legt hij uit. “Ik had het gevoel dat niet het maximale uit me werd gehaald. Dan moet je je weg vinden en loop je tegen dingen aan waar je eerst nooit problemen mee had. Ik moest ineens alles zelf regelen. Daarna kwam privé ook alles overhoop te liggen. Aan het eind van de rit was ik acht kilo kwijt.”

De keuze om van team te veranderen betaalde zich desondanks uit. Twan werd in juli 2019 wereldkampioen. “Dat is het hoogtepunt van mijn carrière geworden.”

Als trotse drager van de regenboogtrui ging Twan begin vorig jaar naar Australië, voor de eerste wereldbekerwedstrijden van het seizoen. Tijdens de laatste krachttraining ging het weer mis. Twan ving een gewicht van 150 kilo niet goed op, waardoor een botje in zijn rechterhand uit de kom schoot. Dat veroorzaakte veel schade aan banden. “Dan kun je wel door de grond zakken”, zegt Twan. “Je zit zes weken in het buitenland en anderhalve week voor de wedstrijd gebeurt er iets waardoor je de wereldbeker niet kunt rijden. Toen we daar in Australië in het ziekenhuis kwamen en ze vertelden dat mijn schippersbotje uit de kom was, dacht ik: ik heb wel vaker met dit bijltje gehakt en blessures gehad. Mezelf kennende vecht ik me er wel doorheen. Maar een botbreuk is wel wat anders dan je banden scheuren. "

Het leek een race tegen de klok om voor de Spelen volledig te herstellen. Toch stond Twan niet meteen te juichen toen het evenement vanwege de coronapandemie een jaar werd uitgesteld. “In eerste instantie was ik best pissed. Ik had alles op alles gezet om het te halen en toen werd het verschoven. De keuzes die je daarvoor maakte, wel of niet opereren bijvoorbeeld, waren allemaal met de Spelen in het achterhoofd. Achteraf had ik gewoon rustig kunnen revalideren en dat had me heel veel energie gescheeld."

Zoals hij al eerder gedaan had, was Twan 'op de grens' aan het revalideren. “Dat heb ik halverwege gestaakt en toen ben ik rustig verder gegaan. Ik was in juli wel in staat om goede dingen te laten zien op de fiets, dus ik denk dat ik de Spelen toen ook wel had gehaald, alleen ben ik nu wel beter."

Olympische baan in de achtertuin

Nu we driekwart jaar verder zijn kan Twan er ook wel positief naar kijken. "Uiteindelijk is het in mijn voordeel geweest. Want ik heb mijn tijd zo benut dat ik beter voorbereid ben dan ooit tevoren."

Twan liet zijn sponsor Red Bull zelfs een deel van de olympische baan nabouwen, bij hem om de hoek in zijn woonplaats Ammerzoden. “In mijn achtertuin, zeg ik altijd. We hadden geen wedstrijden. En omdat we een jaar langer de tijd hadden en we wisten hoe die baan in Tokio eruitziet, konden we dit doen. Door corona konden we nergens terecht, maar ik kon gewoon doortrainen, want ik heb de sleutels van mijn eigen baan. Ik heb er veel aan gehad. De komende maanden ga ik echt genieten van de voorbereiding, met het team dat om mij heen is gebouwd en de mensen die achter me staan. Ik heb er enorm veel zin in. ”

"Het is bijna een ritueel geworden om eerst eens flink in de lappenmand te gaan liggen en vervolgens het hoogst haalbare proberen te halen." Twan kan zijn tegenslag met het nodige relativeringsvermogen bekijken. “Ik weet wat ik kan, wil ik vaker met dit bijltje gehakt. Ik ga hierdoor niet minder goed zijn in Tokio. Daar ben ik wel van overtuigd. "

Hij vertrouwt daarbij op zijn gevoel, zoals hij ook deed toen hij van team veranderde. "Toen kwam ik ook uit een periode dat ik niet goed in mijn vel zat. Ik ben gewoon gaan doen wat ik dacht dat goed voor mij was. Dus gewoon je gevoel achterna gaan, daar een plan omheen maken en kijken of je het waar kunt maken. Uiteindelijk heeft dat mij in 2019 de wereldtitel gebracht, waar ik negen jaar lang naar op zoek was. Dicht bij jezelf blijven en gewoon doen waar je in gelooft.”