Welke onderdelen zijn er bij het baanwielrennen?

Bij het baanwielrennen zijn er een heleboel onderdelen. We leggen hier kort de regels van de verschillende disciplines voor je uit.

In grote lijnen kun je het baanwielrennen verdelen in twee categorieën: de sprintonderdelen zijn kort en explosief, de duuronderdelen zijn voor de renners met een lange adem.

Sprintonderdelen baanwielrennen

Sprint

Bij de sprint nemen twee renners het tegen elkaar op, in een race over een parcours van 1.000 meter. Om te bepalen wie tegen wie rijdt, rijden alle deelnemers eerst een tijdrit. In de eerste rondes van de knockoutfase wordt in één race bepaald wie er verder gaat. Verder in het toernooi gaat degene door die het eerst twee races heeft gewonnen.

Er wordt geloot wie er voorop start (dat wil zeggen aan de binnenkant van de baan), omdat het voordelig is om als achterste renner te starten. Daarom beginnen ze nooit meteen te sprinten, omdat de voorste renner de ander de kop wil opdringen.

Teamsprint

Bij de teamsprint strijden twee ploegen tegen elkaar in één baan. Een ploeg bestaat uit drie personen, waarvan iedereen steeds één ronde op kop fietst. 

De eerste ronde rijden alle drie de renners. Daarna verlaat de voorste renner de baan en wordt de race voortgezet met de overgebleven twee. Na weer een volle ronde te hebben gereden is het de laatste renner die overblijft en uiteindelijk de tijd van het team neerzet.

Keirin

De keirin is een onderdeel van het baanwielrennen dat is ontstaan in Japan. Een wedstrijd gaat over anderhalve kilometer. De maximaal zes deelnemers fietsen eerst een aantal ronden achter een gemotoriseerde gangmaker, ook wel een derny genoemd. Er wordt geloot om de beste posities achter het voertuig.

De derny voert langzaam de snelheid op en verlaat de baan op 750 meter voor de finish. Voor die tijd mogen de deelnemers de derny niet inhalen. Daarna barst de strijd om de winst los. Wie als eerste over de finish komt is de winnaar.  Bij grote wedstrijden, zoals het WK of de Olympische Spelen, worden er eerst voorrondes gereden om de plaatsen in de finale.

Tijdrit

Bij een tijdrit gaat elke renner alleen de baan op, om een parcours van duizend meter zo snel mogelijk af te leggen. Bij de vrouwen was dit altijd 500 meter, maar tegenwoordig is dit gelijk getrokken met de mannen. Degene die de snelste tijd neerzet wint de wedstrijd.

Bij een staande start beginnen de renners vanuit stilstand, bij een vliegende start maken ze eerst vaart en begint de klok te lopen zodra ze de startstreep passeren. De tijdrit is geen olympisch onderdeel, maar wordt wel gereden op EK’s en WK’s.

Achtervolging

Bij de achtervolging rijden twee renners tegen elkaar in een race over 4.000 meter. De één begint aan de startstreep, de ander aan de andere kant van de baan. De renners moeten proberen elkaar in te halen. Gebeurt dit niet binnen de vooraf bepaalde afstand, dan wint de renner met de beste tijd.

Ploegenachtervolging

Bij de ploegenachtervolging rijden teams van vier personen tegen elkaar. De wedstrijd begint met een kwalificatie. De vier snelste teams gaan door naar de halve finales. Bij EK’s en WK’s rijden de twee snelste teams meteen de finale, terwijl de nummers 3 en 4 tegen elkaar strijden om het brons.

Duuronderdelen baanwielrennen

Koppelkoers

In een koppelkoers, ook wel madison genoemd, rijden alle renners met een partner. Het doel is om als duo zoveel mogelijk punten te verdienen in tussensprints. De renners zijn om beurten in de koers. Door elkaar een handaflossing te geven, brengen de renners hun teamgenoot in de race.

Bij de tussensprints verdienen alleen de eerste vier duo’s punten. Door de snelle wisselingen is dit één van de spectaculairste onderdelen op de baan. Je bent als duo de winnaar van de koppelkoers als je aan het eind de meeste ronden voor ligt of wanneer je de meeste punten hebt behaald.

Puntenkoers

In de puntenkoers rijden alle renners tegen elkaar over 40 kilometer voor mannen en 25 kilometer voor vrouwen. Elke tien ronden wordt er gesprint om 5, 3, 2 en 1 punt(en) voor de beste vier in elke sprint. Weet je als renner een hele ronde voorsprong te nemen op de rest, dan krijg je 20 punten en maak je daarna weer gewoon deel uit van het peloton. Degene met aan het eind de meeste punten wint de race.

Afvalkoers

Ook bij de afvalkoers komen alle renners tegelijk in de baan. Na elke twee rondes wordt er gesprint. De renner die als laatste de streep passeert, wordt uit koers genomen. Hierbij wordt gekeken naar het achterwiel. De twee renners die overblijven sprinten tegen elkaar voor de winst.

Scratch

De scratch is een wielerwedstrijd op de baan over 15 kilometer (mannen) of 10 kilometer (vrouwen). Alle renners rijden tegen elkaar. Alleen de aankomst op de finish is beslissend voor de klassering, net als bij de massastart in het schaatsen.

Omnium

Het omnium is een combinatie van enkele van de hierboven beschreven onderdelen. Welke dat precies zijn kan verschillen. Het omnium is dus een onderdeel voor veelzijdige renners.