Marloes Oldenburg denkt na gebroken nek weer aan Parijs

Na een zeer succesvol wereldkampioenschap, brak roeister Marloes Oldenburg vorig jaar tijdens haar vakantie een nekwervel. Een zware periode volgde. Tanden poetsen, een boterham smeren; ze moest het allemaal opnieuw leren.

“Het is niet goed.” Het moment dat de arts die woorden uitsprak, terwijl Marloes Oldenburg hem in het ziekenhuis in de ogen keek, staan haar nog helder voor de geest. Na een zeer succesvol seizoen, was de roeister van TeamNL in een moment van onoplettendheid van de hemel in de hel beland.

Bruggetje
In de zomer van 2022 reeg Marloes het ene succes aan het andere. Zowel met de vrouwen acht als de vier zonder stuurvrouw werd in vrijwel elke wedstrijd eremetaal veroverd. Hoogtepunt was het wereldkampioenschap in september. In het Tsjechische Racice bemachtigde Marloes een zilveren medaille, zowel in de vier-zonder als in de vrouwen acht.

Na het WK kregen de roeiers drie weken vrij. Marloes ging op vakantie naar Zell am See in Oostenrijk. Maar tijdens een tocht op de mountainbike ging het helemaal mis. “Ik viel”, vertelt ze. “Vlak voor we terugkwamen op de parkeerplaats. Dat was het knullige: dat je een rondje fietst en dat je bijna weer terug bent en dan de pech hebt dat je gelanceerd wordt over een bruggetje en slecht terechtkomt.”

“Het was gewoon eventjes niet opletten, eroverheen rijden en gewipt worden over je stuur heen. Negen van de tien mensen komen dan toch nog goed terecht, maar ik viel echt kaarsrecht boven op mijn hoofd, waardoor de eerste nekwervel brak. Verder helemaal niks. Alleen die wervel draagt wel je hoofd met alle zenuwen en alle bloedvaten.”

Op het moment zelf dacht ze dat de schade nog meeviel. Maar een voorbijganger zag de ernst van de situatie in. “Toevallig was dat een verpleegkundige”, vertelt Marloes. “Als ik terugkijk, heb ik een enorme mazzel gehad. Die man kwam me tegemoet fietsen en zag het gebeuren. Hij heeft perfect gehandeld. Hij duwde voorzichtig mijn hoofd tegen de grond en zei dat ik absoluut niet mocht bewegen, want dan kun je nog meer beschadigen. Het is wel deels mijn redding geweest dat ik er zo goed vanaf ben gekomen.”

“Ik heb wel een paar keer een engel op mijn schouder gehad, met mensen die precies goed hebben gehandeld. Die chirurg die precies het goede heeft gedaan, deze meneer, die verpleegkundige was en het zag gebeuren. Ja echt, ik zou die man tienduizend bloemen willen sturen, maar ik heb geen idee wie het was…”

Marloes werd overgebracht naar een plaatselijk ziekenhuis, waar de breuk in haar nek werd vastgesteld. Voor de operatie moest ze worden overgebracht naar Salzburg. “Ik zat echt helemaal in het moment”, herinnert ze. “Tegen mijn man zei ik: ‘Ik heb een tandenborstel en ondergoed nodig, ik ga nu met een helikopter naar een ander ziekenhuis, wil jij mijn ouders bellen?’ Je hebt zoveel pijn dat je je ook niet druk maakt over je toekomst. Ik kreeg op gegeven moment de vraag of ik organen wilde doneren, voor als de operatie niet goed zou gaan. Dan gaat het gesprek daarover. Dat is een super-intens gesprek, maar voor mij was dat heel functioneel. Dan ben ik niet bezig met de gevolgen van het ongeluk voor mijn sportcarrière.”

Tanden poetsen
Na een operatie van zesenhalf uur en twee weken herstel in Oostenrijk, koos Marloes ervoor te revalideren bij haar ouders in Nijmegen. “Ze zijn allebei IC-verpleegkundige, dus dat maakt het logisch dat ik dat bij hen wilde doen. Ze hebben verlof genomen en kregen van alles uit het ziekenhuis: een ziekenhuisbed, spullen voor de douche en op de wc. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik een op maat gemaakte revalidatie kreeg.”

“Ze waren heel streng hoor. Het was wel gewoon: ‘Nu uit je bed komen’ en ‘Wat moet je doen om zo direct weer normaal te kunnen functioneren?’ Ze maakten heel duidelijke afspraken, van: ‘Je bent geen topsporter. We gaan je eerst revalideren tot mens. Dus leer je tanden poetsen’. Dat kon ik niet, want als je je tanden poetst, dan geeft dat druk tegen je hoofd. Net als wanneer je een borstel door je haar haalt. Dan geef je tegendruk. Je doet best veel dingen met je hoofd waar je je niet van bewust bent. Dat moest ik allemaal weer leren.”

Net zoals andere, dagelijkse bezigheden, zoals traplopen of een boterham smeren. “En als je dat kan, dan zien we daarna wel weer of je ooit weer gaat roeien, zeiden mijn ouders. Dat zorgde ervoor dat ik niet bezig was met de ongelooflijk grote stappen die ik nog moest maken naar het roeien. Omdat je de doelen heel klein maakt.”

Sprongen
In december ging Marloes mee op trainingskamp met de roeiers van TeamNL. “Toen heb ik alleen maar binnen gezeten. Dan probeerde ik dertig seconden op een ergometer. De dag erna veertig seconden. En dan was ik al blij als dat lukte. Als ik daar nu op terugkijk denk ik: we hebben nu best wel vaak trainingen van 2,5 uur. Hoe kon ik in hemelsnaam blij zijn met dertig seconden? Maar dat was ik wel.”

In januari ging ze met grote sprongen vooruit. “Het ging niet meer in minuten, maar ik kon in één keer een half uur extra op de ergometer. De meeste mensen in mijn omgeving dachten dat het ongeluk het einde was van mijn carrière. Maar één iemand In het coachteam zag die progressie. Dat was Dion van Schie, mijn inspanningsfysioloog. Hij zei: ‘Als je zoveel progressie maakt in een week, dan zie ik het nog wel gebeuren dat je dit seizoen nog in de boot zit’. Of dat valse hoop was of niet, dat heeft me veel geholpen.”

“Ik had het ook echt in mijn logboek opgeschreven: Er is ten minste één iemand die nog in mij gelooft. Ik heb nooit echt in een dip gezeten, maar ik heb me daar wel echt aan vastgeklampt.”

Wegleggen
De revalidatie verliep zo voorspoedig, dat Marloes in mei werd geselecteerd om mee te gaan naar het Europees kampioenschap in Bled. Daar had ze het goede gevoel weer terug. “Dat je alles erin kan stoppen en dat je gewoon superkrachtig bent”, verduidelijkt ze. “Dat je gewoon echt de boot kan wegleggen, kan verplaatsen. Hoe fitter je bent, hoe verder je die boot kan verplaatsen. Dat is echt een heel machtig gevoel als dat lukt.”

In de aanloop naar het EK, tijdens een trainingskamp in Hallstatt, had ze dat voor het eerst weer ervaren. “Toen ik uit de boot kwam ben ik meteen naar de coach en die inspanningsfysioloog gegaan en gezegd: ‘Dit gevoel, dat heb ik gemist. Ik heb nu weer de power en het vermogen om dit te kunnen’. Daarna heeft het wel een tijdje geduurd voordat het weer opgeroepen kon worden, maar dat het toen eindelijk een keer weer lukte, dat is zo’n moment dat blijft je altijd bij.”

Elf maanden na het ongeluk voelt Marloes zich fitter dan daarvoor. “Ik weet niet of dat ongeluk ertoe heeft bijgedragen dat ik nu meer onbevangen in de boot zit. Maar ik kan nu veel meer dan vorig jaar. Laatst hebben we op een trainingskamp veertig uur getraind. Dat is echt bizar. Maar ook dat je op de ergometer harder gaat en in het krachthonk meer doet.”

Dilemma
Omdat haar eerste nekwervel in twee stukken was gebroken, is deze met pinnen aan de tweede wervel vastgezet. Daardoor kan Marloes haar hoofd nu niet meer dan vijftien graden draaien, waar de meeste mensen dat negentig graden kunnen. “Zolang die pinnen erin zitten blijft dat zo”, weet ze. “Daarom kan ik ook alleen op de Bosbaan trainen, want ik kan niet omkijken naar het andere verkeer. Ik kan niet, zoals mijn ploeggenoten, een lange tocht op de Amstel maken. Dat vind ik echt heel jammer. Dat mis ik heel erg.”

“Dus ik heb wel een dilemma: doe je nog een keer een operatie zodat je weer je hoofd kan draaien, met alle mogelijke risico’s op complicaties, of heb je er vrede mee dat je de rest van je leven niet meer je hoofd kan draaien? Daar heb ik heel lang over gepiekerd.”

“Maar ik heb vrij recent besloten dat ik daar tot en met Parijs niet meer over ga nadenken. Voor die tijd is een operatie geen optie, want dan is het te kort om nog de Spelen te halen. Dat maakt het nu veel makkelijker. Ik heb dit probleem geparkeerd tot na de Spelen. Dan gaan we er met wat chirurgen en mensen die er veel verstand van hebben, voor zitten en het gesprek voeren.”