Tes Schouten wil soms ook gewoon even Tes zijn uit Bodegraven

Na de succesvolle WK kortebaan in Melbourne belandde zwemster Tes Schouten in een dip. Aanhoudende koorts en oververmoeidheid hielden haar twee maanden aan de kant. 

Het zag er allemaal veelbelovend uit in december. Tes Schouten veroverde bij de WK kortebaan in Melbourne twee individuele medailles. De 22-jarige zwemster uit Bodegraven pakte zilver op de 100 meter schoolslag en later brons op de dubbele afstand.

Maar daarna was de pijp helemaal leeg. “Eigenlijk begon het al tijdens de WK in Melbourne”, vertelt ze. “Ik had brons gehaald op de 200 school. Die race was heel zwaar. Daarna ging ik naar de dopingcontrole. Ik zat daar en werd ineens heel duizelig en heet. Ik heb twee keer overgegeven. Sindsdien was ik gewoon op.”

Ze zwom nog estafettes. “Maar die gingen slecht”, zegt ze. “Misschien qua tijden nog niet eens zo heel slecht, maar als je kijkt dat ik daarvoor zilver en brons had gehaald, dan waren die tijden gewoon echt niet goed.”

Op de bank liggen
Na de wereldkampioenschappen volgden twee weken vakantie. “Normaal ga je dan leuke dingen doen, familie en vrienden bezoeken. Maar ik heb twee weken op de bank gelegen. En elke middag sliep ik nog net zo veel als toen ik dertig uur in de week trainde. Ik kon gewoon niks.”

In de eerste week van januari begonnen de trainingen weer. Maar al bij de eerste training merkte Tes dat het nog niet goed zat. “De dokter adviseerde me nog vijf dagen extra rust te nemen. Maar ik dacht: ik lig al twee weken plat.”

Die vijf dagen werden uiteindelijk twee maanden. Ze kreeg koorts, volgde een antibioticakuur, maar haar klachten hielden aan. Ook bloedonderzoek wees niet uit wat ze precies mankeerde. “Ziek zijn kan, maar ik herstelde gewoon niet. Ik kwam maar niet onder de 37,5. Toen ik op een gegeven moment koortsvrij was, mocht ik in theorie weer zwemmen. Maar ik kon dat gewoon niet. Als ik de trap opliep of ik had een douche genomen, dan lag ik de rest van de dag op de bank. Het was gewoon klaar.”

Curaçao
Begin maart trad het herstel in. Net op tijd om met de nationale zwemploeg mee te gaan op trainingskamp naar Curaçao. Wat nou precies de oorzaak was van haar problemen, is nog steeds niet helemaal duidelijk. “Normaal kom je tijdens je vakantie helemaal los. Maar omdat ik toch een beetje vanuit het niets medailles won, ging dat nu niet. Het ging alleen maar over die medailles. Als ik over straat liep was het ‘Oh, mevrouw de medaillewinnares...’ Het zijn die kleine dingen. Als ik vakantie heb of een weekend vrij, dan hoef ik het niet alleen maar over zwemmen te hebben. Ik vind zwemmen heel leuk, maar dat hoeft dan even niet.”

“Natuurlijk ben ik blij met die medailles. Maar ik had altijd een beetje moeite om mijn gevoel te vertrouwen. Er is een beeld van een topsporter: die traint heel veel, rust uit en heeft verder geen tijd voor andere dingen, geen vrienden. Zo’n soort beeld had ik ook. Ik dacht dat ik daar ook aan moest voldoen als topsporter. Maar als ik in een weekend of op vakantie de hele tijd op mijn bed moet liggen, dan word ik gewoon gestoord. Als ik zwem wil ik ook andere dingen doen waarin ik mezelf ben. Daar had ik een tijdje moeite mee.”

“Sinds dit seizoen kan ik dat wat beter loslaten. Ik heb iets minder stress over hoe ik mijn leven buiten het zwemmen indeel. Ik ga meer op mijn eigen gevoel af. Ik vind het bijvoorbeeld fijn om naar mijn ouders in Bodegraven te gaan. Als mijn tweelingbroer op zaterdag moet voetballen dan gaan we met de hele vriendengroep daar naartoe. Dan heb ik echt de mooiste dag van de week! Dat is gewoon gezellig en de afleiding die ik nodig heb.”

“Ik ben daar opgegroeid. Niemand ziet me daar als zwemster. Iedereen ziet me daar als Tes die daar al sinds haar vierde jaar rondloopt. Natuurlijk, zwemmen is wat ik doe. En met veel plezier. Maar soms is het ook heel fijn om terug te keren naar dat oude vertrouwde waar je vandaan komt.”

Klap gehad
Inmiddels is Tes weer voluit aan het trainen. Hoewel het nog niet helemaal gaat zoals voorheen. “Ik was twee maanden ziek, dus dan duurt het ook wel even voor je weer op je oude niveau bent. Ik kon eerst niet eens een trap oplopen. We nemen er de tijd voor en dat is heel fijn. We hebben een goede bondsarts die begeleidt dat allemaal heel goed.”

“Medisch gezien kan het allemaal geen kwaad, maar ik moet vooral het herstel in de gaten houden. Ik kan er nu wel weer keihard tegenaan gaan en elke training zes kilometer gaan draaien, maar dan lig ik er over een tijdje weer helemaal vanaf. Want mijn lichaam heeft gewoon een klap gehad.”

Hoe kijkt ze nu op terug op de afgelopen maanden? Kan ze het een plek geven? “Natuurlijk was het niet leuk om ziek te zijn, maar daardoor heb ik wel mijn rust kunnen vinden. Toen ik eenmaal weer begon dacht ik: we kunnen weer. Nu heb ik er echt weer zin in. In tegenstelling tot die eerste training in januari. Toen dacht ik: we moeten weer.”

Nederlandse records
In maart zwom Tes bij wedstrijden in het Franse Saint-Germain en Laye zelfs twee Nederlandse records. “Dat geeft een vertekend beeld”, zegt ze. “Je basisniveau heb je wel. Je hebt zoveel jaren hard getraind. Het is niet dat je in één klap niet meer kan zwemmen. Het is vooral de inhoud die ik mis. Bij die wedstrijden in Frankrijk verwachtte ik niks. Ik had het heel erg naar mijn zin daar en als je plezier hebt en een laag verwachtingspatroon kan er altijd iets moois uitkomen.”

“De eindtijden waren heel goed. Maar als je bijvoorbeeld naar mijn 200 meter kijkt, dan ging de laatste 50 meter dik twee seconden langzamer dan de eerste. Dan merk je wel dat je een blok trainingen mist. Mensen kijken naar de eindtijd: dan is het een persoonlijk record en vinden mensen het goed. Maar als je analyseert hoe de race ging, dan zie je dat er iets mist.”

Het verwachtingspatroon was laag en daardoor kon ze vrijuit een goede tijd zwemmen. Maar hoe zorgt ze ervoor dat ze ook goede tijden zwemt als de hele wereld meekijkt, zoals tijdens een WK of de Olympische Spelen? “Ik moet het vooral bij mezelf houden”, is haar conclusie. “Mensen worden blij als ik goed zwem, maar ik zwem omdat ík het leuk vind en omdat ík het wil. Als ik van mezelf weet dat ik meer dan honderd procent heb gegeven en dat levert een vijfde plaats op, natuurlijk baal je dan, maar dan kun je daar makkelijker tevreden naar kijken.”

“Dan gaan mensen maar zeggen dat het slecht is. Je weet zelf je verhaal en wat je doet. Mensen zien het WK en díe race en díe eindtijd. Maar ze zien niet wat jij in de rest van het jaar hebt gedaan. Daarom zeg ik over verwachtingen: hou het bij jezelf. Uiteindelijk zijn jij en je coach degenen die weten hoe het zit.”