Kelly van Zon: “Johan weet hoe hij mij een beetje boos kan maken”

Drievoudig paralympisch kampioen tafeltennis Kelly van Zon en haar trainer/coach Johan Lieftink trekken al twintig jaar met elkaar op. In een monoloog vertelt Kelly wat Johan voor haar betekent.

“Als het gaat over mijn carrière wordt Johan altijd in de spotlights gezet. Maar Lumen Dekker mag zeker niet ontbreken. Samen vormen zij het begeleidingsteam van de paratafeltennissers. Die twee zijn echt ontzettend goed. Ze zijn niet voor niks al meer dan twintig jaar onze coaches. Zij regelen altijd alles voor ons. Wij als spelers hebben nooit ergens omkijken naar.”

“Ze vullen elkaar goed aan. Waarin ze verschillen? Als ik iets moet noemen, dan is Lumen meer van het technische aspect, hoe je bepaalde slagen moet doen en zo, en Johan kan spelers heel goed motiveren.”

“Ik werk al met ze sinds ik bij de nationale selectie ben gekomen. Dat is nu zo’n twintig jaar geleden. Lumen heeft mij het eerste jaar gecoacht en Johan daarna. Natuurlijk wordt er ook wel eens geswitcht. Als Lumen een tegenstander goed kent of de tegenstander zou normaal gesproken geen probleem zijn voor mij, dan wordt Johan ook wel eens bij anderen ingezet. Maar negen van de tien wedstrijden coacht Johan mij.”

Time-out
 “Johan is heel belangrijk geweest voor mijn carrière en is dat nog steeds. Hij heeft op cruciale momenten in mijn carrière de juiste beslissing genomen. Bijvoorbeeld door op het juiste moment een time-out te nemen die goed viel.”

“Zoals in de halve finale op de Spelen in 2012 in Londen. Vier jaar eerder in Beijing verloor ik de halve finale. In Londen dacht ik: ‘Daar gaan we weer en vlieg ik er weer uit’. Johan nam op dat moment een time-out en dat heeft me terug in de wedstrijd gebracht. Zo heb ik toch die halve finale kunnen winnen, en later ook de finale. Dat is een heel mooi moment geweest. Maar zo zijn er veel meer. Alle medailles die ik heb gehaald met Johan aan de kant waren mooi.”

“We kennen elkaar zó goed. En dat mag ook wel na twintig jaar. We reizen al twintig jaar samen de wereld rond om toernooien te spelen. En dan maak je heel wat dingen mee. Ik was in 2018 genomineerd was voor de ITTF Star Awards, voor beste paralympische sporter. Dat was in Seoul. Normaal mag je dan één persoon meenemen. Maar ik wilde naast mijn vader ook per sé Johan meenemen – mijn moeder wilde niet, dat zeg ik er even bij. Ik vond dat Johan dat ook verdiend had.”

Samenwerking
“Johan is vooral zo belangrijk voor mij omdat hij mij kent en ik hem. Hij weet hoe ik ben achter de tafel, ik weet wat ik aan hem heb als hij op de bank zit. Voor mij is er nog nooit een reden geweest om ook maar te denken aan een andere coach omdat ik merk dat onze samenwerking nog steeds goed gaat.”

“Ik kan tegen hem zeggen wat ik wil. Dat vind ik heel belangrijk als speler. Dat je kunt zeggen: misschien is het beter om dit te doen of juist niet. Dat past bij mij. Ik neem als persoon ook nooit een blad voor de mond. Dat heb ik van huis uit meegekregen: als je iets op een nette manier zegt, dan is altijd alles mogelijk.”

“Natuurlijk was dat in het begin nog niet zo. Als je jong bent laat je het meer op je afkomen. Dat is ook goed voor mij geweest. Ik was dertien of veertien toen ik bij het Nederlands team kwam. Dan ben je nog jong, je weet niks. Maar als je langer meedraait als topsporter dan weet je zelf ook wat goed voor je is. Het is fijn dat ik van Johan en Lumen de ruimte krijg om dat in te vullen.”

“Ze kunnen streng zijn. Dat is ook nodig op bepaalde vlakken, maar ze horen zeker niet tot de strenge trainers. Ook niet laconiek hoor, dat is ook niet goed; ze laten heel veel ruimte over voor zelfontplooiing. Je kunt zelf dingen ondervinden en uitzoeken wat het beste is voor jou.”

“Ik heb al best een leuke carrière tot nu toe. Ik draai al wat jaartjes mee. Het enige probleem waar je dan af en toe tegenaan loopt is de motivatie. Dat heb je met normaal werk, maar ook als topsporter wel eens. Dan moet je motivatie zoeken. Daarom probeer je eens wat anders uit. Zo speel ik nu bij een club in Kroatië. Johan ondersteunt dat. Hij zegt altijd: ‘Doe vooral wat jij denkt dat op dit moment goed voor je is’.”

Credits
“Johan is in 2002 bij het paralympisch tafeltennisteam gekomen, tijdens een WK in Taiwan. Lumen was ziek en vroeg Johan om de coaching tijdens dat toernooi op zich te nemen. Vanaf dat moment was hij niet meer weg te slaan bij het paralympisch tafeltennis.”

“Als je door de jaren heen kijkt, dan denk ik dat Johan vooral zichzelf is gebleven. Hij is altijd heel normaal. Net als spelers kunnen sommige coaches naast hun schoenen gaan lopen als er successen zijn. Maar Johan heeft daar nooit last van. Hij is niet uit de zaal weg te krijgen. Zelfs na een operatie stond hij de volgende ochtend weer op de training. Hij heeft altijd het beste met de spelers voor. Hij zou misschien af en toe eens wat meer aan zichzelf moeten denken.”

“Natuurlijk train ik ook wel eens met andere trainers. Ik train niet alleen op Papendal, maar ook bij mijn club en daar is een andere trainer. En ik train ook met mijn teamgenoten, dus het is niet alleen maar Johan. Maar over de hele linie mag hij toch wel alle credits krijgen als coach zijnde.”

Nooit opgeven
“Zijn belangrijkste les? Dat je nooit moet opgeven. Tegenslagen horen erbij. Het kan niet altijd goed gaan. Zowel in het tafeltennis als in je normale leven. Blijf vooral doorgaan en zet je beste beentje voor. Dat klinkt heel cliché, maar hoe vaak zijn er niet momenten geweest dat ik anderhalf uur had getraind en helemaal kapot was? En dan nog weet hij mij te triggeren om er nog een uur aan vast te plakken.”

“Dat is niet makkelijk voor een trainer om voor elkaar te krijgen, dat de speler wil blijven gaan, dat die drive er is. Johan zegt altijd: ‘Als ik Kelly een beetje boos kan maken, dan krijgt ze daar veel meer energie van’. Ook in een wedstrijd: als de tegenstander mij een beetje boos maakt, dan ga ik veel beter tafeltennissen. Niet teveel, want dan ga je teveel op emotie en dat is ook niet goed. Daarom zegt Johan altijd: ‘een beetje boos, een beetje triggeren’. Dat kan hij heel erg goed.”

Grote groep
“Als speler sta je achter de tafel, maar er zit een hele grote groep achter: de ouders, de familie, de partner, de coaches, de fysieke trainer, mensen van NOC*NSF en de tafeltennisbond. Er zijn altijd een heleboel mensen die ervoor zorgen dat jij als sporter het beste uit jezelf kunt halen.”