‘Voorkom voortijdige uitstroom, denk ook aan de ontwikkeling buiten de sport’

Door ruimte te geven voor de ontwikkeling buiten de sport, krijg je betere sporters. Dat is de heilige overtuiging van Irene Sloof, hoofd van het opleidingsprogramma voor rolstoelbasketbaltalenten bij CTO (Centrum voor Topsport en Onderwijs) Papendal en assistent-coach van het nationale vrouwenteam. “En uiteindelijk pluk je daar als coach de vruchten van.”

"Het klinkt zo logisch. Maar dat is het niet altijd. Een topsporter is ook een mens. Natuurlijk iemand die bijzondere prestaties levert, maar in mijn ogen staat de mens voorop. Je bent namelijk nooit alleen maar topsporter. Je bent ook iemands vriend, vriendin, broer, zus. Je bent scholier, student, of iemands collega. Misschien wel een pianiste of een bovengemiddelde tekenaar."

"Die rollen horen bij de mens die de topsporter vormt. Het leven naast de topsport kan je dus niet loskoppelen. Als opleider en coach zoek ik altijd naar de perfecte balans. De balans die nodig is om iemand de ultieme prestatie te laten leveren."

"Uiteindelijk gaat het daar natuurlijk om in de topsport, die prestatie. Maar dat bereik je niet door alleen maar naar het einddoel te kijken. Ik werk met meiden en jongens die op en top topsporter zijn. Uitgedaagd willen worden. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal. In hun jonge jaren zijn ze verplicht om naar school te gaan. Daarna kiezen ze een studie en gaan ze aan het werk. Bij velen is er de drang om buiten de sport ook te presteren."

"Sommigen hebben dat nodig om een betere topsporter te zijn. Anderen moeten werken om rond te komen en omdat ze anders hun vaardigheden verliezen in de discipline waarin ze zijn opgeleid. Ik heb sporters meegemaakt die de aanloop naar een paralympisch jaar, waarin de focus vol op de sport lag, eentonig vonden. Zij kregen – hoewel ze hun droom najaagden – een nutteloos gevoel van het bezig zijn met maar één ding."

Duurzame topsportloopbaan
"Sommige coaches vinden dat de afleiding van de sport minimaal moet zijn. Alles moet om de sport draaien. Dat kan succesvol zijn, maar vooral voor de korte termijn. Om een duurzame topsportloopbaan te faciliteren als coach, moet je verder denken dan de dag van morgen of volgende week. Ik probeer daarom de sporter in meerdere aspecten van zijn of haar leven te begeleiden."

"Sporters de ruimte te bieden als ze die nodig hebben voor hun studie of werk. Want in sommige delen van het jaar kan dat best. Neem zo’n periode als nu. De afgelopen maanden waren ideaal om extra aandacht te geven aan het leven naast de sport. Niet alleen qua studie en werk, maar ook sociaal. Andersom zijn er ook sporters die hun planning moeten opschuiven, omdat ze juist na de verwachte drukke zomer aan de slag wilden gaan met hun studie."

"Ben je daar dan voor als coach? Ook die vraag komt geregeld voorbij. Ik snap ‘m wel. En ergens houdt je verantwoordelijkheid ook op. Ik kan er niet voor zorgen dat een talent betere cijfers haalt op school. Ik kan hem of haar wel helpen. Ervoor zorgen dat ik de omstandigheden creeër om dat mogelijk te maken."

"De kans op een goede prestatie in het veld is groter als ik over sporters beschik die lekker in hun vel zitten. Die uitgedaagd worden en blij worden van wat ze doen. School en werk spelen daar een grote rol in. Maar een thuissituatie ook. Het gaat om de complete mens. Heel fijn om te constateren dat steeds meer coaches hier oog voor hebben."

Open houding
"Als coach pluk je uiteindelijk de vruchten van deze open houding. Niet alleen heb je een completer beeld van je speler, ook zorg je ervoor dat een sporter langer kan blijven sporten. Als je niet te star bent en sporters ruimte geeft voor hun persoonlijke ontwikkeling, kunnen ze langer van waarde zijn voor een team."

"Zo voorkom je dat sporters voortijdig uitstromen, omdat ze een maatschappelijke inhaalslag willen maken. Als je daarin meedenkt als coach en in een vroeg stadium een combinatie maakt tussen die maatschappelijke ambitie en topsport, heb je langer plezier van een sporter. In het basketbal is een speler als dertiger op z’n best. Dan moet ik er toch alles aan doen om ervoor te zorgen dat iemand dan nog wil spelen?"

"Het geheim van de smid? Oprechte interesse en het faciliteren van kansen en mogelijkheden. Niet altijd te rechtlijnig zijn en samen tot oplossingen komen. Je krijgt er veel commitment voor terug. Het kan net die ene procent, die bal zijn, die het verschil maakt tussen winnen of verliezen."